Müzdelife Nedir? Hac Yolculuğunda Arınma ve “Meş’ari Haram” Durağı

Hac, mekânlar arası bir geçiş olduğu kadar, manevi haller arasında da bir yolculuktur. Arafat’taki yoğun yakarış ve arınmanın ardından, hacıların sessizliğe büründüğü, huzurla dolduğu ve Rablerine “yakınlaştığı” o mübarek ara durağın adı Müzdelife‘dir.

Arafat ile Mina arasında yer alan bu kutsal bölge, sadece bir geceleme alanı değil, Haccın vaciplerinden biri olan Müzdelife Vakfesi’nin yapıldığı yerdir. Peki, Kur’an-ı Kerim’de “Meş’ari Haram” olarak işaret edilen bu bölgenin sırrı nedir? Peygamber Efendimiz (s.a.v.) burada hangi müjdeyi almıştır? Hisar Europe olarak, Müzdelife’nin manevi atmosferini ve fıkhi detaylarını sizler için derledik.

Müzdelife’nin Konumu ve Anlamı

Müzdelife, coğrafi olarak Arafat ile Mina arasında, Harem sınırları içerisinde yer alan geniş bir alandır. Mekke-i Mükerreme’ye yaklaşık 13 km uzaklıkta bulunan bu bölge, günümüzde sınırları açıkça levhalarla belirlenmiş, toplamda 963 hektarlık bir sahayı kapsar.

İsim Kökeni ve “Cem” Olmak

Müzdelife isminin kökeni ve bu bölgeye verilen diğer adlar, buradaki manevi atmosferi anlamamız için önemli ipuçları taşır. Bölgenin isimleri ve anlamlarını şöyle özetleyebiliriz:

İsim	Anlamı ve Kaynağı
Müzdelife	“İzdilaf” kökünden gelir; “yakınlık kurmak” ve “toplanmak” demektir. Hacıların burada toplanıp Allah’a yakınlaşmaları veya Hz. Âdem ile Hz. Havva’nın Arafat sonrası burada buluşmaları (zifaf) sebebiyle bu isim verilmiştir.
Cem (Toplanma)	Hacıların burada bir araya gelmesi ve akşam ile yatsı namazlarını yatsı vaktinde birleştirerek (Cem-i Tehir) kılmaları sebebiyle bu isimle de anılır.
Meş’ari Haram	Kur’an-ı Kerim’de (Bakara, 198) geçen ve Allah’ın zikredilmesinin emredildiği yerdir. Bazı âlimlere göre Müzdelife’nin tamamı, bazılarına göre ise Kuzah Tepesi’dir.

Müzdelife Vakfesi ve Uygulanışı

Hac ibadetinde Arafat vakfesinden sonra ikinci vakfe yeri Müzdelife’dir ve burada vakfe yapmak vaciptir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Veda Haccı sırasında Arafat’tan ayrıldıktan sonra Müzdelife’ye gelmiş, Kuzah Tepesi yakınlarında konaklamıştır. Burada akşam ve yatsı namazlarını yatsı vaktinde birleştirerek kıldırmış, geceyi dinlenerek geçirmiştir. Sabah namazını erken kıldıktan sonra Kuzah Tepesi’ne yönelerek, ortalık aydınlanıncaya kadar dua, tekbir ve tehlil ile meşgul olmuştur. Güneş doğmadan hemen önce ise Mina’ya hareket etmiştir.

Vakfe Zamanı ve Mezheplerin Görüşü

Müzdelife’de vakfenin geçerlilik süresi konusunda mezheplerin görüşleri şöyledir:

• Hanefi Mezhebi: Kurban Bayramı günü imsak vaktinin girmesiyle (fecr-i sadık) başlar, güneş doğuncaya kadar devam eder. Bu süre içinde bir anlık bile olsa orada bulunmak vacibi yerine getirmek için yeterlidir.
• Diğer Mezhepler: Geceyi Müzdelife’de geçirmek Şafii mezhebinde sünnet, Malikilerde mendup, Hanbelilerde müstehaptır.

Müzdelife’nin Manevi Sırrı: Kul Hakkı Müjdesi

Müzdelife, tövbelerin kabulü noktasında müjdelerle dolu bir mekandır. Kaynaklarda belirtildiğine göre, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Arafat’ta ümmetinin affı için yaptığı duayı Müzdelife’de tekrarlamış ve bu esnada tebessüm etmiştir.

Sebebi sorulduğunda Efendimiz; duasının kabul edildiğini, hatta üzerinde kul hakkı olanların dahi bağışlanacağına dair müjde aldığını, bunu öğrenen şeytanın ise perişan olup helak olduğunu gördüğü için gülümsediğini ifade etmiştir. Bu yönüyle Müzdelife, ümit kapısının sonuna kadar açıldığı, şeytanın vesveselerinin kırıldığı mukaddes bir duraktır.

Bu bölgede ayrıca Kuzah Tepesi yanında “Mescid-i Meş’ari Haram” (veya Mescid-i Âdem) adında mübarek bir mescit de bulunmaktadır.

Müzdelife Hakkında Sıkça Sorulan Sorular